Συνέντευξη-συνομιλία με κρατούμενους των φυλακών Σταυρακίου

Στο άκουσμα της λέξης κρατούμενος ή φυλακισμένος το μυαλό μας φτιάχνει την εικόνα ενός βίαιου και σκληρού ανθρώπου. Κατά την επίσκεψή μας στις φυλακές Σταυρακίου συνομιλήσαμε για 25 περίπου λεπτά με πέντε από τους κρατούμενους. Συζητήσαμε μαζί τους, αστειευτήκαμε, τους απευθύναμε ερωτήσεις σε προσωπικό επίπεδο κι όλα αυτά σε ένα κλίμα ζεστό κι ανθρώπινο.  Το αποτέλεσμα ήταν να διαμορφώσουμε μια άλλη εικόνα για τους κρατούμενους, διαφορετική από αυτή που διαμορφώνει η κοινή γνώμη μέσα από την οθόνη της τηλεόρασης και του κινηματογράφου. Παραθέτουμε παρακάτω ένα μεγάλο μέρος των όσων είπαμε μαζί τους.

·         Πείτε μας λίγα λόγια για σας: από πού είστε, το μορφωτικό σας επίπεδο, για ποιο λόγο είστε στη φυλακή…

Α : Εγώ είμαι 45 χρονών κι έχω τελειώσει το Λύκειο. Είμαι παντρεμένος κι έχω δύο κόρες. Δούλευα μάγειρας κι είμαι 4 μήνες στη φυλακή για μεταφορά και χρήση ναρκωτικών. Δεν ξέρω πότε θα αποφυλακιστώ, γιατί δεν έγινε ακόμη το δικαστήριο και δεν έχει οριστεί ακόμη η ποινή μου.

Β : Κι εγώ Έλληνας είμαι. Είμαι 30 χρονών, έχω τελειώσει το Λύκειο, είμαι παντρεμένος κι έχω ένα παιδί. Πριν φυλακιστώ δούλευα σε μεταφορική εταιρεία  ως οδηγός. Είμαι «μέσα» για μεταφορά και χρήση ναρκωτικών.

Γ : Εγώ είμαι 31 χρονών και είμαι από το Αφγανιστάν. Δεν τέλειωσα το σχολείο και πριν χρόνια ήρθα στην Ελλάδα, στην Αθήνα. Εκεί δούλευα σε οικοδομές και γνώρισα τη γυναίκα μου, που είναι από τη Ρουμανία. Εκεί είναι τώρα, μαζί με το παιδί μας. Μετέφερα πολλούς λαθρομετανάστες -ήθελα να βγάλω πολλά χρήματα- και καταδικάστηκα σε 10 χρόνια κάθειρξη.

Δ : Είμαι Ρουμάνος και είμαι 37 ετών. Όταν τελείωσα το Λύκειο στην πατρίδα μου, αποφάσισα να έρθω στην Ελλάδα, γιατί εκεί δεν υπήρχαν δουλειές. Είμαι περίπου 17 χρόνια στην Ελλάδα. Και οικοδόμος δούλεψα και οδηγός και υδραυλικός και ηλεκτρολόγος…, όπου μπορούσα. Έχω γυναίκα κι ένα παιδί. «Είμαι μέσα» για πλαστογραφία.

Ε : Εγώ είμαι από την Αλβανία, είμαι 25 χρονών και είμαι 15 χρόνια στην Ελλάδα. Τελείωσα το Γυμνάσιο και δούλευα οικοδόμος,  μέχρι που μπήκα φυλακή για μεταφορά και χρήση ναρκωτικών.

·         Έχετε μετανιώσει για τις παρανομίες σας; 

Α : Εντελώς. Εδώ μέσα καταλαβαίνεις ότι δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από το να είσαι έξω ελεύθερος.

·         Γιατί το κάνατε; Δε σκεφτήκατε ότι μπορείτε να καταλήξετε φυλακή;

Α : Όχι, δεν το σκέφτηκα, δεν το είχα καθόλου στο μυαλό μου. Δεν πίστευα ότι θα ήταν έτσι. Παρασύρθηκα κι από παρέες…

·         Πώς νιώσατε, όταν μάθατε ότι θα φυλακιστείτε;

Α : Εγώ προσωπικά κατέρρευσα τελείως. Για σκέψου, πώς θα ένιωθες εσύ τη στιγμή που θα μάθαινες ότι αποβάλλεσαι από το σχολείο!

·         Οι συγγενείς σας πώς νιώθουν που είστε φυλακή; Ντρέπονται για σας;

Α : Σίγουρα νιώθουν πολύ άσχημα! Η μικρή μου κόρη δεν το ξέρει κι ούτε θα το μάθει. Νομίζει ότι δουλεύω μάγειρας στην Κρήτη. Αλλά άσχημα νιώθω κι εγώ, γιατί σκέφτομαι τον εαυτό μου-ο κάθε φυλακισμένος νιώθει άσχημα συναισθήματα, όταν είναι μέσα στη φυλακή- σκέφτομαι αυτούς, σκέφτομαι τις κόρες μου. Το αν ντρέπονται, τι να πω; Πρέπει να ρωτήσουμε τους ίδιους. Πάντως, δεν το ξέρει ο υπόλοιπος κόσμος, γιατί αν το ήξερε δε θα τους μιλούσε. Για σκεφτείτε, αν μάθαιναν οι φίλες της κόρης μου πού είμαι, πώς θα της φέρονταν!

·         Σας έχουν συγχωρήσει;

Β : Βεβαίως, όλοι στη ζωή μας κάνουμε λάθη.

 (κ. Αγαπητού) Πάντως, υπάρχουν κρατούμενοι που οι οικογένειές τους δεν τους έχουν συγχωρήσει, δεν έρχονται καν να τους δούνε. Άλλους πάλι τους επισκέπτονται μετά από πάρα πολύ καιρό, που σημαίνει ότι θέλουν χρόνο, για να τους συγχωρήσουν. Καταλαβαίνουν ότι πρέπει να τους δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία και πολλές φορές και τρίτη! Το μεγαλείο ενός ανθρώπου είναι να μπορεί να συγχωρεί.

·         Η ζωή σας εδώ πώς είναι; Περιγράψτε μας μια μέρα σας στη φυλακή.

Α : Πολύ δύσκολη. Η ζωή στη φυλακή είναι δύσκολη. Εντελώς διαφορετικός κόσμος. Θυμάμαι την πρώτη μέρα: η επαφή με τόσους ανθρώπους, όλοι μαζί σε ένα θάλαμο, αλλά όλοι άγνωστοι. Μακάρι να μην το ζήσει κανένας αυτό το πράγμα. Εγώ προσωπικά εργάζομαι, οπότε περνάει πιο εύκολα η μέρα. Είμαι συντηρητής, βάφω, χτίζω, τέτοια πράγματα. Από κει και πέρα, βλέπουμε τηλεόραση, στο θάλαμο ή στην αίθουσα ψυχαγωγίας, διαβάζουμε κανένα βιβλίο, λίγο στο προαύλιο, λίγο στο γυμναστήριο, έχει και χώρο για βόλεϊ και πινγκ-πονγκ,  κάπως έτσι περνάει η μέρα…

(Η κ. Αγαπητού τόνισε ότι  όλες οι εργασίες σε μία φυλακή-μαγείρεμα, καθαριότητα, βαφές, ηλεκτρολογικά, ψώνια κ.α.- γίνονται από τους κρατούμενους. Κάθε μέρα που εργάζονται μειώνεται και κατά μία μέρα η ποινή τους.)

·         Με τους άλλους κρατούμενους πώς τα πάτε; Φοβάστε καθόλου;

Α : Όχι, δε φοβόμαστε. Αν είσαι εντάξει δεν σε πειράζει κανείς.

·         Εσείς που είστε για ναρκωτικά έχετε απεξαρτηθεί;

Αναγκαστικά! Στη φυλακή δεν μπορούμε να κάνουμε χρήση.

·         Τι θα λέγατε στα παιδιά γι’ αυτό.

Α: Μακριά! Μακριά από ναρκωτικά και παρανομίες! Έχω κι εγώ παιδιά και σε καμιά περίπτωση δε θα ήθελα να φτάσουν εδώ!

Β:    Είναι το χειρότερο πράγμα στον κόσμο!

·         Τι είναι εκείνο που σας λείπει περισσότερο εκτός από την ελευθερία;

Η οικογένεια, τα παιδιά, οι συγγενείς.

·         Πώς φαντάζεστε τη ζωή σας, αφού βγείτε από τη φυλακή;

Ε : Θα κάνω πρώτα απ’ όλα διαγραφή σε ό,τι έχω κάνει, στα πάντα! Θα κάνω μια καινούρια αρχή! Έχω σκοπό να παντρευτώ, να έχω οικογένεια, να έχω τη δουλίτσα μου, να είμαι ήρεμα κι ωραία. Τίποτα άλλο! Οι περισσότεροι από αυτούς που είναι εδώ μέσα αυτό θα ζήταγαν.

Δ :Όταν είσαι ελεύθερος σκέφτεσαι να τα κάνεις όλα από την αρχή. Όταν, όμως, έχεις οικογένεια σκέφτεσαι μόνο αυτούς. Έτσι κι εγώ. Θέλω να είμαι με την οικογένειά μου, τη γυναίκα και το παιδί μου! Σίγουρα η παρανομία τελείωσε! Για μένα είναι πιο εύκολο να φύγω. Θα γυρίσω μάλλον στη Ρουμανία, δουλειές δεν υπάρχουν εδώ πια. Έχω τελειώσει λύκειο, μακάρι να μπορούσα να πάω και πανεπιστήμιο. Θα γίνω ηλεκτρολόγος ή θα βρω μια καλή δουλειά να μεγαλώσω τα παιδιά μου.

Γ : Να ξεκινήσω μια καινούρια ζωή, να έχω μια δουλειά νόμιμη και να είμαι με την οικογένειά μου.

Β : Καταρχάς, μία τίμια δουλειά, κατά προτίμηση οδηγός, και να ζήσω μια ήσυχη ζωή με τη γυναίκα μου και το παιδί μου.

Α : Το ίδιο! Να είμαι σωστός. Σκέφτομαι τα μεσημέρια να γυρίζω από τη δουλειά και να κάθομαι με τη γυναίκα μου  και τα παιδιά μου. Πολύ ωραίο, δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα. Αυτό μου λείπει πάρα πολύ!

·         Αφού βγείτε θα το κρύβετε ότι είσαστε φυλακή;

Β : Όχι δε θα το κρύβουμε,  κι εμείς άνθρωποι είμαστε, έχουμε κάνει κάποιο λάθος, δε σημαίνει ότι πρέπει να κρυβόμαστε! Βέβαια, δε θα το φωνάζουμε κιόλας!

Α : Ναι, γιατί θα μας βλέπουν «με άλλο μάτι».

·         Αν κάποιος κρατούμενος αποφυλακιστεί, πόσο εύκολο είναι η ζωή του να είναι ίδια, όπως ήταν πριν μπει στη φυλακή;

(κ. Αγαπητού) Είναι βέβαια δύσκολο να επανέλθει στα πρώην φυσιολογικά του επίπεδα, αλλά όχι ακατόρθωτο. Είναι το στίγμα το οποίο φέρει. Πρέπει, όμως, να έχει την κοινωνική στήριξη, για να τα καταφέρει.  

        Κάπου εδώ έπρεπε να φύγουμε, μια και ήταν ώρα για το μεσημεριανό γεύμα των φυλακισμένων. «Μακριά από ναρκωτικά, μακριά από παρανομίες, μακριά από κακές παρέες» ήταν η προτροπή των κρατούμενων και της προέδρου των φυλακών, της κ. Αγαπητού, σε όλα τα παιδιά. Πριν φύγουμε, ερωτηθήκαμε αν αλλάξαμε γνώμη για τις φυλακές. «Εντελώς», απαντήσαμε ομόφωνα όλα τα παιδιά! Και θυμόμαστε πάντα τα τελευταία λόγια της κ. Αγαπητού:

«Μην ξεχνάμε ότι αυτοί που είναι  έγκλειστοι στις φυλακές δεν παύουν να είναι άνθρωποι και πρέπει να τους δίνουμε μια δεύτερη ευκαιρία».