ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ: ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ

 

Από τη μαθήτρια της Γ’ Γυμνασίου Έλενα Τζίμα

     Ο επαγγελματικός προσανατολισμός αποτελεί ένα θεμελιώδες ζήτημα που απασχολεί όλα τα παιδιά της σύγχρονης κοινωνίας από πολύ μικρή ηλικία. Ιδιαίτερη αλλά και απότομη αλλαγή στην έμφαση που δίνουμε στο δοθέν θέμα παρατηρούμε στα χρόνια μετάβασης από την παιδική στην εφηβική ηλικία, καθώς κατά τη διάρκεια της της εφηβικής ηλικίας ο άνθρωπος διαμορφώνει τον χαρακτήρα του και αποκτά μία πιο σφαιρική κρίση.

Αν και η επιλογή επαγγέλματος δεν καθορίζει ολοκληρωτικά την ποιότητα ζωής του ατόμου, αποτελεί έναν πυλώνα κομβικής αξίας για την ευημερία του, γι΄ αυτόν λοιπόν τον λόγο γίνεται συχνά θέμα συζήτησης στο σχολικό , φιλικό και κυρίως οικογενειακό περιβάλλον . Πώς όμως μπορεί ένας έφηβος να πάρει μια απόφαση που θα καθορίσει κατά ένα μεγάλο βαθμό την πορεία της ζωής του; Και ποιοι είναι οι κύριοι παράγοντες από τους οποίους επηρεάζεται η λήψη αυτής της απόφασης;

   Πολλοί άνθρωποι της σύγχρονης εποχής ξεκινούν τη διαδικασία επιλογής επαγγέλματος με χρησιμοθηρική διάθεση, επιδιώκοντας τον πλούτο και τη φήμη. Σαφώς και το οικονομικό κίνητρο αποτελεί κρίσιμο συντελεστή, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να αναφερθεί πως ο επαγγελματικός προσανατολισμός επηρεάζεται από πολλαπλούς, ποικίλους και αλληλοσχετιζόμενους παράγοντες. Μεταξύ των ανθρώπων κυριαρχεί η ετερογένεια και η ανομοιομορφία. Ο καθένας μας έχει διαφορετικά προσωπικά ενδιαφέροντα, ικανότητες, ανησυχίες, ταλέντα και διαφορετικού βαθμού δυνατότητες.  Όλοι μας,  όμως,  κυνηγάμε μία ζωή με υψηλό βιοτικό επίπεδο. Η προσωπικότητα, βέβαια, ενός νέου ανθρώπου, καθώς και οι επιθυμίες του χαρακτηρίζονται ως ευμετάβλητες κατά την ευάλωτη περίοδο της εφηβείας, βαρύνουν,  ωστόσο,  ιδιαίτερα την επαγγελματική του επιλογή.

    Ο ρόλος των γονιών και της οικογένειας γενικότερα είναι υψίστης αξίας σε ό,τι αφορά στην επιλογή επαγγέλματος. Ως πρωτογενής φορέας κοινωνικοποίησης  η οικογένεια οφείλει να προβάλλει σωστά πρότυπα και να καλλιεργεί την ανθρωποκεντρική παιδεία σε όλα τα μέλη της. Κατά ένα μεγάλο ποσοστό για κάθε παιδί, οι γονείς είναι εκείνοι που αποτελούν το κύριο πρότυπο προς μίμηση, τόσο για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα, όσο και για την απόκτηση ηθικών αξιών. Οι φιλοδοξίες και οι προσδοκίες των γονιών για την επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών, καθώς και η νοοτροπία και τα ιδανικά τους επηρεάζουν έντονα τις επαγγελματικές επιλογές  των παιδιών. Κάποιοι γονείς, που έχουν τη  δική τους πετυχημένη εργασία, προσδοκούν από τα παιδιά τους να την συνεχίσουν, αγνοώντας τα δικά τους θέλω, γεγονός που οδηγεί τις περισσότερες φορές σε μία αδιέξοδη κατάσταση στασιμότητας και αποτυχίας. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, όμως, οξύνεται η κριτική σκέψη του ατόμου και αποκτάει την ικανότητα να κρίνει μόνο του υπεύθυνα τι είναι καλύτερο, όχι μόνο για το ίδιο το άτομο, αλλά και για το μέλλον του, έχοντας φυσικά μία ουσιαστική συμβουλευτική καθοδήγηση.

    Είναι λοιπόν πασιφανές πως σημαντικό παράγοντα στην επιλογή επαγγέλματος και την περαιτέρω σταδιοδρομία  ενός ατόμου αποτελούν οι οικονομικοί και θεσμικοί παράγοντες . Στη σύγχρονη κοινωνία η απόκτηση υψηλών οικονομικών απολαβών συσχετίζεται συχνά με την ευημερία και με ένα βελτιωμένο βιοτικό επίπεδο, λόγος για τον οποίο το οικονομικό σκέλος αποτελεί πρωταρχικό κίνητρο στην επιλογή επαγγέλματος . Ωστόσο, εκείνο που θα έπρεπε να αποτελεί το βασικότερο κίνητρο στην επιλογή μας είναι το να ασκούμε ένα επάγγελμα από το οποίο θα αντλούμε χαρά, το οποίο θα ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία μας και θα αναδεικνύει όσο το δυνατόν καλύτερα τα διαφορετικά ταλέντα και τις δεξιότητες που διαθέτει ο καθένας μας.

    Οι συνέπειες μιας λανθασμένης επιλογής καριέρας επιδρούν αρνητικά τόσο στο άτομο όσο και στην κοινωνία. Σε διάφορες και ποικίλες περιπτώσεις κατά τη διάρκεια των χρόνων παρατηρούμε την καθοδήγηση των παιδιών από τους γονείς προς την λάθος για εκείνα κατεύθυνση,  γεγονός το οποίο θα οδηγήσει τους νέους με μαθηματική ακρίβεια στην δυστυχία, την πλήξη, αλλά και την αλλοτρίωση του ίδιου τους του χαρακτήρα και την διαταραχή της ψυχικής τους ισορροπίας. Η κοινωνία επηρεάζεται εξίσου σφόδρα, καθώς η ίδια η κοινωνία συσχετίζεται με το άτομο το οποίο, όταν είναι καταπιεσμένο ή αναγκασμένο να ασχοληθεί με αυτό που του έχει επιβληθεί  και όχι με αυτό που του αρμόζει, δεν αποδίδει στο επάγγελμά του, παύει να είναι παραγωγικό και έτσι προκαλείται ο παραγκωνισμός και η αποξένωση του ατόμου.

    Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως σε μία εποχή που οι εξελίξεις είναι ραγδαίες σε όλο το φάσμα των επαγγελματικών επιλογών, η σωστή ενημέρωση και καθοδήγηση των νέων κρίνεται αναγκαία. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε πως όσο σημαντική κι αν θεωρείται η καριέρα, δεν είναι αυτή που καθορίζει το μέλλον μας και τις ευκαιρίες μας. Πρέπει να ανοίξουμε τους ορίζοντές μας, να αποκτήσουμε σφαιρικές γνώσεις για την ίδια τη ζωή και να ανακαλύψουμε  τους ίδιους μας  τους  εαυτούς  στον δρόμο για ένα λαμπρότερο μέλλον, γεμάτο ευκαιρίες, προσωπική και επαγγελματική ευημερία.